Van “appeltak” tot fruitgaard
Nieuws Bed and Breakfast Cas al Cubo
Bij mijn ouders in de tuin stond een appelboom. Eigenlijk meer een beetje wormstekig appeltakje. En we hadden een aalbessenstruik. Elk jaar wachtten we gespannen of we het zouden winnen van de rupsen in de appelboom en van de vogels in de aalbessenstruik. Fruit dat je “zomaar” uit de tuin kunt plukken, blijft voor mij een bijzonder fenomeen. Opeens is het dan net alsof ik verstand heb van tuinieren….
Toen we in 2011 emigreerden naar Portugal, en eenonontgonnen stuk land van 1,5 hectare aantroffen wist ik twee dingen heel zeker. Ik wilde een olijfgaard; hoe klein die ook zou zijn; én ik wilde fruitbomen in de tuin. Enthousiast kochten we 25 olijfbomen begonnen we sinaasappels, abrikoos, granaatappel, vijg, enfin een hele rits bomen in de grond te zetten. Natuurlijk bleek de grond slecht. “Dat zie je toch zó”, voegde Jão, onze hoop in bange tuindagen, ons geringschattend toe.
Dan voed je de grond toch “gewoon” met bla, bla, bla. Dat vergaten we natuurlijk; waarmee de grond gevoed moest worden. Bovendien is het verzorgen van een fruitgaard als de grond niet te best is, bijna een dagtaak. Dus heel makkelijk is het niet gegaan in de afgelopen jaren. Maar met het nodige bemesten (elk jaar koop ik een vrachtwagen geitenstront van dezelfde João) en veel TLC, komen we langzamerhand een eind.
Verschillende “strijdjes” verlies ik nog elk jaar. Zoals die met de honingbijen die véél sneller gaatjes in mijn abrikozen kunnen prikken om zich tegoed te doen aan het zoete sap van de vruchten, dan ik ze kan plukken. Andere bomen verrassen opeens, zoals dit jaar de Pitanga (ook wel de Surinaamse kers genoemd) die dit jaar voor het eerst vruchten heeft gegeven. Wat zijn die lékker! De kersen en pruimen-strijd verlies ik standaard van allerlei luizen soorten. Wij spuiten niet met gif op de bomen, en een afdoend luizen-afschrikmiddel heb ik voor deze bomen nog niet gevonden. Geen kersen van eigen boom dus. Nou ja, drie misschien.
Het oogsten in onze tuin begint desondanks al vroeg in het voorjaar. We beginnen het jaar al in januari met de nieuwe sinaasappels en grapefruits. Dan volgt eind maart de Nespera (Japanse mispel) met haar vruchten, op de voet gevolgd door de Amora (moerbij). Vervolgens hang ik half mei/begin juni hoog in de abrikozen boom om te proberen de voornoemde bijen te verslaan.
Met een beetje geluk hebben we half juni ook de eerste verse vijgen. De vijgenboom geeft haar vruchten in etappes. Het is een rótblad, het blad van de vijgenboom. Als ik er maar naar kijk, heb ik al uitslag op mijn armen. Eigenlijk zou ik vijgen moeten plukken met een shirt met lange mouwen, maar ja ….die moeite doe je niet hè. In het vijgenseizoen ga ik krabbend door t leven. De groene vijg is nog eerder dan de blauwe, dus het is twee maanden jeukend genieten.
Half juni is ook de vrucht van de Pitanga (Surinaamse kers) rijp. Aan de druivenstruiken hangen dan al flinke trossen, maar die eten we vanaf begin augustus. De Passievruchten plant staat inmiddels wel in volle bloei en we hebben dit jaar ook de eerste echte vruchten er in hangen. Dat geldt ook voor de kiwibes. In augustus zijn er rijpe druiven en in het vroege najaar de kakivruchten, de kiwibessen en vervolgens de granaatappels.
In oktober zijn ook de walnoten en amandelen rijp. Die gaan we dan ook plukken, allemaal ontdoen van de knijterharde schil (de blaren op je handen van de notenkraker). Van de amandelen maken we spijs voor het kerst- en paasbrood. De hele zomer door kunnen we verse limoenen en citroenen van de bomen plukken.
Het meeste werk wacht absoluut in november, wanneer de olijven geplukt kunnen worden. Dat is dan écht een week of drie de handen uit de mouwen. Kisten vol brengen we naar de coöperatieva van Alberto Rocha om uiteindelijk 10% van het aantal ingeleverde kilo´s olijven terug te mogen ontvangen in olie. Het is een heerlijk klusje. Buiten, meestal in een zwoel november-zonnetje met netten onder de bomen, en je krijgt nog olie cadeau ook! Dit jaar dreigt de oogst enorm te zijn. Vermits we in het najaar een beetje regen krijgen natuurlijk.
Er gaat wel eens iets mis in de olijvenoogst. Twee jaar geleden hing ik boven in een boom toen Kathleen doodleuk besloot dat een toiletbezoek meteen ook maar het einde van haar pluk-dag mocht betekenen. Ik maar wachten tot ze mijn ouwe stramme lijf zou helpen om weer uit de boom te komen. Dat mislukte en de landing was allesbehalve zacht.
Of het nog niet genoeg was, hebben we dit jaar een mango- en een guaveboom geplant en tot mijn verbazing hebben beide mini-boompjes al wat bloemen en dreigen ze ook vruchten te gaan geven.
We zijn een heel eind gekomen van de wormstekige appelboom met harde appeltjes en de een beetje zure aalbessen in de tuin van mijn ouders, naar een hele fruitgaard waar niet alleen wij, maar ook de vele bijen en oh ja …onze gasten van smullen. Naast het fruit dat we ´s morgens serveren bij het ontbijt belandt er nog wel eens iets in een smoothie of een taart. De ontwikkeling van “appeltak” tot fruitgaard. Zo genieten zowel wijzelf als onze gasten volop van wat de tuin ons gratis en voor niets levert.
